To read this article in English please click here.
Zoals genoemd in dit onlangs geposte artikel over berggorilla’s, waren maatregelen om hun leefgebied te beschermen noodzakelijk geworden. Echter, het gevolg van de maatregelen was dat mensen die behoren tot één van de oudste overlevende stammen in Afrika, de Batwa, werden verdreven uit de gebieden die tot dan toe hun thuis waren geweest
De Batwa, door velen vanwege hun korte lichaamslengte ook aangeduid als Pygmeëen, worden in het algemeen aanvaard als de eerste bewoners van de regio. Als een stam van jagers en verzamelaars hebben zij meer dan 4.000 jaar in grotten en bomen geleefd, en de bossen gedeeld met de berggorilla’s; totdat hun leven in 1991 plotseling volledig veranderde als gevolg van de maatregelen ter bescherming van het leefgebied van de dieren. In dat jaar werd Bwindi Impenetrable Forest officieel tot nationaal park met als naam ‘Bwindi Impenetrable National Park’ gedoopt, en werd ook ‘Mgahinga Gorilla National Park’ gecreeërd. Het was vooral vanwege een verhoogd infectie risico voor de berggorilla’s (mensen en gorilla’s hebben 98 procent dna met elkaar gemeen), dat de Batwa uit de bossen werden verbannen.
Aangezien zij altijd als nomaden geleeefd hadden, zich nooit definitief op een locatie gevestigd hebbend, hadden de Batwa, volgens Oegandese wetgeving, geen enkel recht op de gebieden die gedurende vele eeuwen hun thuisland waren geweest. Daarom bestond er voor de Oegandese regering ook geen wettelijke verplichting om hen nieuw land ter compensatie te bieden. Het gevolg was dat de Batwa ontheemd werden. Ze werden aan hun lot overgelaten en gedwongen tot een leven in armoede aan de rand van de maatschappij te leven. Slechts enkelen van hen konden nieuwe manieren van overleven ontwikkelen als pottenbakkers, dansers en entertainers, daarbij volledig afhankelijk van toerisme.
De Batwa leven in huisjes, meestal bestaand uit een enkel vertrek, die te klein zijn om alle familieleden te huisvesten. Vaak leven ze in zo’n huisje, dat niet eens is uitgerust met stoelen of matrassen, met meer dan acht personen.
Tot op de dag van vandaag zijn de Batwa niet of nauwelijks gecompenseerd voor alles wat hen is afgenomen. De Oegandese grondwet voorziet weliswaar in de bescherming van de rechten van minderheden, maar de omstandigheden van de Batwa tonen duidelijk aan dat hun rechten systematisch ondermijnd worden. Zo hebben zij geen toegang tot medische faciliteiten die de Oegandese regering andere Oegandezen wel biedt en zijn ze de enige minderheidsgroepering die niet in het parlement vertegenwoordigd is.
Daar bovenop worden ze, vanwege hun voormalige bestaan als jagers en verzamelaars, door overheersende etnische groeperingen beschouwd als niet geciviliseerd. Ernstige discriminatie is het gevolg. Ze worden gezien als achterlijk en kinderachtig, vies, onwetend en immoreel. Vaak wordt hen niet toegestaan water te halen bij een gemeenschappelijke bron; een huwelijk met iemand van een andere etnische groepering wordt veroordeeld. Heel verwonderlijk is het niet dat HIV veel voorkomt onder de Batwa. Het is echter zeer moeilijk voor hen om behandeling te krijgen.
Nauwkeurige cijfers zijn moeilijk te bepalen, maar in 2015 werd het aantal in Oeganda levende Batwa op ongeveer 6.700 geschat. Ze leven vooral in het zuidwestelijke deel van het land. Ook in Rwanda, Burundi en Democratische Republiek Congo leven Batwa. Statistieken hebben aangetoond dat hun gemiddelde levensverwachting slechts 28 jaar is en dat vier van elke tien kinderen de vijfde verjaardag waarschijnlijk niet haalt.
Als er geen verandering komt in hun situatie is deze stam, die een bijzondere cultuur vertegenwoordigt en zelfs tot de oudste stammen van Afrika behoort, helaas gedoemd uit te sterven.
NB: voor iedereen die graag op de hoogte gehouden wil worden van het laatste nieuws op onze website bestaat de mogelijkheid ons dit te laten weten door hieronder als opmerking naam en e-mailadres achter te laten. Na aanmelding ontvangt u per e-mail de link naar elk laatst gepost artikel.