To read this article in English please click here.
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens door de Verenigde Naties zegt in artikel 26 over onderwijs, ‘Iedereen heeft recht op onderwijs. Onderwijs wordt, tenminste in de elementaire en fundamentele stadia, geacht gratis te zijn. Basisonderwijs is verplicht.’
In een arm land als Oeganda is het echter bepaald niet vanzelfsprekend dat elk kind naar school gaat. Daarbij is het een gegeven dat de gemiddelde leeftijd van de bevolking, die momenteel zo’n 46 miljoen mensen telt, nog geen 16 jaar bedraagt en dat dus miljoenen kinderen de schoolgaande leeftijd hebben. Oeganda kent overheidsscholen en privé scholen. Helaas zijn de privé scholen, die in het algemeen kwalitatief beter onderwijs kunnen bieden, alleen toegankelijk voor de rijkeren; de armen zijn volledig afhankelijk van overheidsscholen. In 1997 heeft de Oegandese regering ‘gratis’ basisonderwijs geintroduceerd; dat was althans de intentie. Echter, ondanks dat het de bedoeling was dat heel veel kinderen vanaf dat moment gratis basisonderwijs zouden kunnen genieten, blijkt dat vandaag de dag, door het enorme aantal met de maatregel gemoeide kinderen, verre van het geval. Slechts zo’n 40 procent van de leerlingen, die überhaupt naar school gaan, kan aan het einde van de basisschool lezen en schrijven. Gehandicapte kinderen worden op grote schaal uitgesloten van onderwijs door een tekort aan zowel leraren dat hen kan begeleiden alsook faciliteiten. Enorm triest en ook een veel gehoorde klacht is dat door de jaren heen de nadruk steeds meer op alleen maar de theoretische vakken is komen liggen, terwijl de creatieve vakken steeds meer uit het lesprogramma verbannen zijn.
Vanaf de leeftijd van 5 jaar kunnen kinderen naar de basisschool die loopt van P1 tot en met P7. Het schooljaar start in februari en is onderverdeeld in trimesters met aan het eind van elk daarvan een rapport. Aan het einde van het laatste jaar (P7), moeten de kinderen een nationaal examen, het ‘Primary Leaver Exam’, afleggen. Als ze voor dat examen slagen geeft hen dat toegang tot het voortgezet onderwijs (Secondary School), dat loopt van S1 tot en met S4, gevolgd door de zgn senior niveaus SS5 en SS6. Aan het einde van S4 moet er wederom een nationaal examen worden afgelegd waarmee het ‘Uganda Cerfificate of Education’ kan worden behaald; met het slagen voor het nationaal examen dat aan het eind van SS6 wordt afgelegd, behalen de leerlingen het ‘Uganda Advanced Certificate of Education’. Na het succesvol afronden van het voortgezet onderwijs bestaat de mogelijkheid om universitair onderwijs of beroepsonderwijs te gaan volgen.
Zoals hierboven al genoemd is het volgen van basisonderwijs in werkelijkheid bepaald niet gratis en dat levert voor veel gezinnen problemen op. Helaas zijn er veel bijkomende kosten die zij nog steeds zelf moeten betalen, zoals schooluniformen en materialen als schriften, pennen en potloden.
Over het algemeen geldt dat, aangezien veel gezinnen een groot aantal kinderen hebben, ouders vaak slechts een paar van hun kinderen basisschoolonderwijs kunnen laten volgen. Elk jaar moeten zij beslissen welke van hun kinderen ze naar school kunnen laten gaan. Slechts een kwart (24 procent) van de adolescenten lukt om ook voortgezet onderwijs te volgen. Factoren als menstruatie-armoede, op jonge leeftijd trouwen, tienerzwangerschappen, en financiële problemen, zorgen ervoor dat het voor veel tieners, vooral meisjes, niet haalbaar is. Hoewel de mogelijkheden tot het volgen van voortgezet onderwijs en daarna universitair onderwijs dan wel beroepsonderonderwijs in theorie dus bestaan, is de trieste realiteit dat heel kinderen alleen de basisschool kunnen doorlopen. Het slagen voor het ‘Primary Leaver Exam’ is van essentieel belang. Als de kinderen daarna kans zien om een cursus in het beroepsonderwijs te volgen, verhoogt dat hun kansen om een baan te vinden en succesvol aan hun toekomst te kunnen bouwen enorm.
Als gevolg van maatregelen rond COVID-19 in Oeganda zijn de scholen ook nog eens bijna twee jaar onafgebroken gesloten geweest; het was daarmee zelfs de langste schoolsluiting ter wereld!
Wilt u weten hoe u ons kunt helpen onze doelen te bereiken, bezoekt u dan het hoofdstuk ‘Hoe u kunt helpen’ op onze website.
HWMCO-Nederland & NiCA Foundation
‘We Fight Poverty by Bringing Development.’
(bijgewerkt september 2022)
NB: voor iedereen die graag op de hoogte gehouden wil worden van het laatste nieuws op onze website bestaat de mogelijkheid ons dit te laten weten door hieronder als opmerking naam en e-mailadres achter te laten. Na aanmelding ontvangt u per e-mail de link naar elk laatst gepost artikel.
